Η αγάπη και το μίσος είναι δύο συναισθήματα που συνυπάρχουν σε μία σχέση. Μα καλά μίσος; Ναι μίσος. Όχι με την έννοια που έχουμε στο μυαλό μας αλλά με την έννοια του θυμού και της αντεκδίκησης, καμία φορά και του καθαρού μίσους με καταστροφικές συνέπειες για τον εαυτό και τους άλλους. Η αγάπη και το μίσος λοιπόν, παλεύουν μέσα μας και μέσα στο πλαίσιο της σχέσης.
Εκεί που αγαπώ τον σύντροφο μου, εκεί θυμώνω μαζί του, τον κατηγορώ και νιώθω ότι με καταπιέζει. Αυτό που καλούμαστε να αντέξουμε στην σχέση είναι η αμφιθυμία αυτή, πως να ενώσουμε τα συναισθήματα μίσους και αγάπης που κατευθύνονται προς έναν σημαντικό για εμάς άνθρωπο.
Αν δεν αντέχω την αμφιθυμία αυτή, προβάλλω στον σύντροφο μου είτε την αγάπη μόνο, είτε το μίσος. Δηλαδή τον εκλαμβάνω ως μόνο αγαπητό πρόσωπο που ποτέ δεν με ματαιώνει ή μισητό πρόσωπο που πάντα με ματαιώνει. Αλλιώς μπορεί να νιώσω έντονη ενοχή για τα συναισθήματα μίσους που μπορεί να έχω για το αγαπητό πρόσωπο. Μπορεί να δω την δική μου ενοχή στον σύντροφο μου και να τον κατηγορώ ως υπαίτιο των δικών μου δεινών, είτε να την κρατήσω δική μου και να παλεύω με αυτή. Η έντονη ενοχή για τα συναισθήματα θυμού και καταστροφής για τον σύντροφο μου μπορεί να με οδηγήσουν στην κατάθλιψη. Στην κατάθλιψη κρατάω την επιθετικότητα και την στρέφω εναντίον μου. Νιώθω ανάξιος αγάπης αφού δεν μπορώ να μην έχω επιθετικές ενορμήσεις προς τους άλλους. Η τιμωρία μου για τις επιθετικές ενορμήσεις μου είναι να μείνω μόνος χωρίς κανέναν, χωρίς αγάπη και ασφάλεια ούτε έξω, ούτε μέσα μου.
Σύμφωνα με την M.Klein, οι φαντασιώσεις επίθεσης προς το αντικείμενο αγάπης ξεκινούν από την πρώιμη ζωή μας όταν είμαστε μωρά. Αυτές οι φαντασιώσεις όμως έχουν αντεκδικητικό χαρακτήρα και αναγείρουν μία τιμωρία για το βρέφος από την μητέρα. Η μητέρα ή το στήθος της μητέρας γίνονται ένα διωκτικό αντικείμενο. Το μωρό για να διαχειριστεί το άγχος της τιμωρίας που έχει έντονα σαδιστικά στοιχεία προβάλει την κακότητα σε μία “κακή” μητέρα και την καλοσύνη σε μία “καλή” μητέρα. Έτσι το μωρό αντιλαμβάνεται δύο διαφορετικές μητέρες. Καθώς αναπτύσσεται σωματικά και νοητικά (6 μηνών και μετά) αντιλαμβάνεται ότι η μητέρα του είναι ένα πρόσωπο και ότι τόσο η αγάπη του όσο και επιθέσεις του κατευθύνονται προς το ίδιο πρόσωπο. Τότε λοιπόν γεννάτε η αμφιθυμία και μαζί της και η ενοχή όπου μας ακολουθούν σε όλες τις κοντινές σχέσεις αργότερα. Τώρα το μωρό νιώθει ενοχή γιατί οι επιθέσεις (που είναι στην φαντασία του) έκαναν κακό στο πρόσωπο που αγαπά και εξαρτάται από αυτό. Αν η ενοχή είναι έντονη και δεν ξεπεραστεί στην ηλικία αυτή τότε διαποτίζει όλες τις σχέσεις στην ενήλικη ζωή. Μπορεί το άτομο να νιώθει ενοχικά ακόμη και με απλές επιθετικές ενορμήσεις όπως η σεξουαλικότητα και να υπάρχει αναστολή στον τομέα αυτό. Μπορεί να προβάλει την επιθετική του φύση μόνο στους άλλους με αποτέλεσμα να διαστρεβλώνει τις προθέσεις των άλλων και να μην μπορεί να εμπιστευτεί στις σχέσεις του. Το να αντέξει την αμφιθυμία του το παιδί και αργότερα ο ενήλικας είναι ένα βασικό στάδιο της εξέλιξής του. Όταν το παιδί δει την μητέρα του ως έναν άνθρωπο με καλά και κακά στοιχεία τότε θα μπορέσει να αποδεχτεί την ανθρώπινη φύση και να υπάρξει σε σύνδεση χωρίς φόβο.
Όταν η ενοχή δεν είναι πολύ μεγάλη τότε το άτομο μπορεί να την διαχειριστεί με την διαδικασία της επανόρθωσης. Επανορθώνω ότι κατέστρεψα, στην φαντασία του παιδιού είναι η μητέρα. Βλέπουμε παιδιά να φροντίζουν τις κούκλες τους και να φτιάχνουν κατασκευές κ.α. Με λίγα λόγια ξεδιπλώνεται η δημιουργικότητα με κίνητρο την επανόρθωση της καταστροφής. Ως ενήλικας θα σχετίζεται με δοτικότητα στις σχέσεις και δημιουργικότητα σε διάφορους τομείς.
Αν αποδεχτώ την αμφιθυμία θα αντιληφθώ μία πιο ρεαλιστική και ανθρώπινη διάσταση των σημαντικών άλλων. Eίμαστε καλοί και κακοί. Αγαπώ και μισώ. Σίγουρα όμως σε μία σχέση αγάπης θα πρέπει να υπερτερεί η αγάπη και να έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο.