Η σεξουαλική διάθεση σε περιπτώσεις κατάθλιψης ή πένθους μειώνεται σημαντικά. Στην περίπτωση του πένθους όταν αυτό ολοκληρωθεί, στο άτομο επανέρχεται η σεξουαλική επιθυμία και γενικά η διάθεση για ζωή. Η κατάθλιψη καθώς αποτελεί μία βαλτώδη κατάσταση μέσα σε θλίψη και ψυχική νέκρωση παρασύρει και την σεξουαλική ορμή σε αυτήν την νέκρωση κατά αναλογία. Όσο διαρκεί η κατάθλιψη και όσο πιο σοβαρή είναι τόσο και η επιθυμία φθίνει.
Το άτομο στην κατάθλιψη και στο πένθος αποσύρεται από ότι του δίνει ευχαρίστηση και κυρίως από τις προσωπικές σχέσεις. Όταν κάποτε οι προσωπικές σχέσεις ήταν πηγή ευχαρίστησης και αγάπης τώρα αποφεύγονται, δεν δίνουν τίποτα στο άτομο. Καμία ευχαρίστηση, καμία ηδονή και ανταλλαγή ζεστών συναισθημάτων. Το άτομο δεν εκλαμβάνει αλλά ούτε είναι και σε θέση να δώσει. Ουσιαστικά κλείνεται μέσα στον νεκρωμένο ψυχικό του κόσμο και έτσι νεκρώνει και τις σχέσεις με τους άλλους. Έτσι η επιθυμία για στενή επαφή και ανταλλαγή ηδονής φαντάζει απόμακρη και απωθητική πολλές φορές. Το άτομο βάζει τον εαυτό σε μία θέση στέρησης της απόλαυσης με έναν μαζοχιστικό τρόπο. Με έναν τρόπο σταματάει την ροή της ζωής και ως συνέπεια την σεξουαλική ροή που είναι μια πηγή της ζωής. Απορρίπτει με αυτόν τον τρόπο τις ανάγκες του εαυτού και τις αφήνει στερημένες. Σαν μία ασυνείδητη τιμωρία το άτομο σταματάει να δίνει στον εαυτό του ότι έχει ανάγκη και το ίδιο κάνει και στους άλλους. Κόβει τους δεσμούς και την ροή ενέργειας ως μία κίνηση που θυμίζει ζωντανό θάνατο. Κάθε ενόρμηση αντιστρέφεται εναντίον του εαυτού ώστε να μπλοκάρει όποια επιθυμία. Η ενέργεια καταναλώνεται στο να μπλοκάρουν οι ανάγκες και οι επιθυμίες του οργανισμού με αποτέλεσμα να υπάρχει αλλά να μην ζει. Το μόνο που υπάρχει είναι μία εμμονή σε μία απώλεια που δεν μπορεί να αφομοιωθεί και έχει πλακώσει η σκιά της το Εγώ.
Στην κατάθλιψη και στο πένθος όμως μπορεί αν συμβεί και το ακριβώς αντίθετο, το άτομο να υπερενεργοποιηθεί σεξουαλικά. Να αυξηθεί πολύ η σεξουαλική δραστηριότητα. Αυτό είναι μία άμυνα ψυχική απέναντι στον πόνο και την θλίψη της απώλειας. Με αυτόν τον τρόπο αρνούμαι την πραγματικότητα και την απώλεια και ζω μέσα στην ηδονή. Αρνούμαι την εξάρτηση με αυτό που έχασα και έτσι την θλίψη που μου προκαλεί ο χαμός του. Σε αυτήν την άρνηση βοηθάει η έντονη σεξουαλική συμπεριφορά. Αντί να κλαίω γελάω και απολαμβάνω την ζωή και το σεξ σε σημείο έντονο ώστε να υπερκαλύψει όποιο αρνητικό συναίσθημα βρίσκει ρωγμή να βγει. Βλέπουμε ανθρώπους στην κατάθλιψη κυρίως να κάνουν σεξ χωρίς προφύλαξη και με πολλούς διαφορετικούς συντρόφους. Αυτό γιατί ασυνείδητα ενέχεται το στοιχείο της τιμωρίας και υποτίμησης του εαυτού. Το άτομο βάζει σε κίνδυνο τον εαυτό, δεν τον σέβεται ενώ παράλληλα συνδέεται σεξουαλικά με τους άλλους με τρόπο επιφανειακό και χειριστικό. Έτσι αποφεύγεται κάθε συναισθηματική σύνδεση κάτι που θέλει να αποφύγει και με τον ίδιο του τον εαυτό (αποφυγή ψυχικής πραγματικότητα του εαυτού και των άλλων). Οι άλλοι εξυπηρετούν μία αίσθηση ηδονής χωρίς καμία ψυχική επένδυσή κάτι που παραπέμπει στην κατάθλιψη. Δηλαδή πάλι το άτομο δεν συνδέεται με τους άλλους παρόλο που η σεξουαλική του δραστηριότητα δείχνει το αντίθετο. Τους χρησιμοποιεί ως παυσίπονα για να αποφύγει τον ψυχικό πόνο.
Η εναλλαγή σεξουαλικών συντρόφων επίσης μπορεί να είναι ένα αντίδοτο στην χαμηλή αυτοεκτίμηση του ατόμου στην κατάθλιψη. Για να εξισορροπήσει αυτήν την έλλειψη το άτομο ψάχνει γρήγορη επιβεβαίωση που θα το κάνει να νιώσει για λίγο καλά. Μέχρι να ξεφουσκώσει και να πάει στην επόμενη. Αλλά καμία επιβεβαίωση δεν είναι αρκετή για μία αυτοεκτίμηση που συνέχεια αιμορραγεί.
Τέλος, το σκόρπισμα του σώματος, σε πολλούς ανθρώπους μπορεί να έχει και μία μαζοχιστική απόλαυση για τον ασθενή με κατάθλιψη. “Νιώθω ένα τίποτα, άρα ελάτε να με χειριστείτε και να με χρησιμοποιήσετε σαν ένα αντικείμενο για τις ορέξεις σας”. Εδώ υπάρχει μία μαζοχιστική διάσταση που το άτομο παίρνει ευχαρίστηση από το να γίνεται το σώμα του βορά στις σεξουαλικές ορέξεις διαφόρων. Κάθε φορά το άτομο νιώθει και πιο αδύναμο, ντροπιασμένο και ενοχικό με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος μαζοχιστικής απόλαυσης και ενοχών. Το άτομο ανάποδα μπορεί να αναζητά επιφανειακές σεξουαλικές σχέσεις ώστε να “ταπεινώσει” το άλλο άτομο υποτιμώντας το (σαδισμός), δηλαδή χρησιμοποιώντας το ως αντικείμενο. Με αυτόν τον τρόπο προβάλει στο άλλο άτομο τον υποτιμημένο και ντροπιασμένο εαυτό του και του “επιτίθεται” ως μία άμυνα στα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει και λαμβάνοντας έτσι μία αίσθηση ελέγχου, επιβολής και δύναμης που χρειάζεται. Εξωτερικεύεται έτσι μία ενδοψυχική σύγκρουση και αντί να πολεμάει τον εαυτού από μέσα πολεμάει στον εξωτερικό κόσμο τους άλλους που αντιπροσωπεύουν δικά του κομμάτια.